Historia - Szmulki

 Statystyki
Przejdź do treści

Historia

Nazwa Szmulowizna wzięła się od założyciela osady Szmula Zbytkowera (1756-1801), żydowskiego kupca, bankiera, faktora, protegowanego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W czasie Rzezi Pragi w 1794 Zbytkower ukrył wielu mieszczan praskich, ratując ich tym samym od śmierci bądź niewoli.
W XIX w Szmulowizna została otoczona z 3 stron torami kolejowymi - w 1862 otwarto kolej petersburską od północy, w 1867 kolej terespolską od południa oraz kolej obwodową, tzw. nadwiślańską w 1875-1877.

Na obszarze Szmulowizny rozwinął się przemysł - w 1897 powstała przy Ząbkowskiej Wytwórnia Wódek Koneser, a na Siedleckiej fabryka Avia w 1902. Około 1908 Szmulowizna została włączona do Warszawy.
W okresie międzywojennym nastąpiła rozbudowa dróg, kanalizacji, wodociągów, linii tramwajowych - powstała Zajezdnia Praga na Kawęczyńskiej otwarta 1 lutego 1922. W latach 1907-1923 zbudowano tu Bazylikę Najświętszego Serca Jezusowego.
Informacja pochodzi ze  strony internetowej


Szmulki zostały przyłączone do Warszawy między 1891 rokiem a 1908 – czyli co najmniej 100 lat temu – rozbieżność roku przyłączenia występuje u autorów opracowań historii Warszawy i Szmulek i jest prawdopodobnie spowodowana etapowym przyłączaniem Szmulek do Warszawy.

Praga

Do 1791 roku samodzielne miasto a do 1832 roku dzielnica z dużą samodzielnością ze względu na możliwe okresy całkowitego odcięcia od władz na lewym brzegu Wisły.
A gdzie Szmulki?
Pewnie tam miały być gdzie widoczny jest folwark na godzinie szóstej.

1794 rok

Praga jest już częścią Warszawy ale Szmulkowizny /szmulowizny/ nie ma na mapie. Jest karczma, Targówek, Utrata i wyglada na to, że Szmulki to będą tam gdzie karczma.

Rok 1829 - a jakżesz - są Szmulki jako Szmulowszczyzna! Tyle, że są dość odległe od Pragi tzn odległość się nie zmieniła tylko zabudowań brak między Pragą a Szmulowszczyzną.

Szmulki 1831

Miasto Warszawa kończy się gdzieś w połowie ulicy Ząbkowskiej rogatkami ale zwarta zabudowa na tej ulicy przekroczyła granice miasta.

1908 Szmulewizna

Wytyczone ulice, wyraźne ustalenie granic przez  ... tory kolejowe. Zabudowań Michałowa jeszcze nie ma na mapie. Tylko jedna ulica wyraźnie przecina tory. Rogatki ząbkowskie są przeniesione na koniec ulicy Radzymińskiej przy samych torach kolejowych.
Jest zaznaczona ulica Krótka.


Dziś ten budynek stoi bokiem do ulicy Grodzieńskiej, od strony frontu budynku widoczny jest fragment starej, brukowanej ulicy, jest to prawdopodobnie pozostałość po ulicy Śnieżnej która wtedy zgodnie z mapą z 1908 roku była prostopadła do torów i zaczynała się od Białostockiej i przecinała Grodzieńską.

Szmulki w roku 1924 czyli w kilka lat po uzyskaniu niepodległości.
Pojawiło się kilka nowych ulic zwłaszcza na Michałowie czyli za niedawno wybudowaną Bazyliką np. ulica Grajewska. Ulica Śnieżna przechodzi przez tory kolejowe, pojawiły się tramwaje na ulicach Ząbkowskiej, Radzymińskiej i Kawęczyńskiej. ulica Radzymińska nie kończy się na torach kolejowych tylko przechodzi  pod wiaduktem i ma dalszy ciąg.
Pojawiła się ulica Korsaka.

Rok 1934
Przejazdy przez tory są na ulicach:

  • Śnieżnej /widoczna ale bez nazwy/,

  • Objazdowej

  • Radzymińskiej /pod wiaduktem/

Pojawiły się ulice Łamana i Nowa.

Rok 1947
Pojawiły się ulice: Wojnicka, Kamieniecka i Podlaska. Uległa skróceniu ulica Śnieżna.

1958 rok

Ulica Wiosenna występuje w dwóch odcinkach. Pojawiła się ulica Boruty która nigdy nie była przejezdna na odcinku od Radzymińskiej do Siedleckiej. Pomimo tego, że od działań wojennych minęło 14 lat na Folwarcznej, Wołomińskiej, Łochowskiej były nieuprzątnięte gruzy.
Od tego 1958 roku zamieszkałem na Szmulkach a więc część informacji zawartych na tych stronach jest oparta na moich wspomnieniach. Od tamtej pory minęło jak by nie było 55 lat a na większości terenu Szmulek czas się zatrzymał. W wielu miejscach zatrzymał się już we wrześniu 1939 roku i nic od tamtej pory nie zostało zrobione.

Wróć do spisu treści